KOMPOZİT

Kompozitin günümüzde birçok sektör ve alanda kullanımı mevcut. Ülkemizde son yirmi yıldır hemen hemen her sektörde karşılaşmak mümkün hale geldi. Kompozitin genel kullanım alanları, işlevselliği, imalat kolaylığı gibi avantajları olduğundan, birçok imalatçı tarafından imalat araştırma ve geliştirme dosyalarının üst sıralarında yer alıyor.

KOMPOZİT NEDİR?

Kompozit kelime anlamı olarak “ciddi anlamda fiziksel ve kimyasal olarak birbirinden farklı iki veya daha fazla malzemeden oluşan ve birleşimleri öncekinden farklı özelliklere sahip olan bir malzeme üreten bir malzeme” olarak açıklanabilir. Örneğin çimento, kum ve demirin birleşimi sonucu ortaya çıkan beton kompozite verilebilecek en basit örnektir.

KOMPOZİTİN AVANTAJLARI

Kompozit çoğu sektörde kullanımdadır. Reklamcılık sektörü, havacılık sektörü, elektronik ve elektrikli ev aletleri, otomotiv sektörü gibi saymakla bitmeyecek sektörde ciddi Pazar payını elinde tutuyor. Üretilecek parçanın yapısal şekli ve mukavemet hesaplamaları yapıldıktan sonra, en uygun malzemeler seçilerek imalatı kolayca yapılabiliyor. Kompozit malzemelerin imalat aşaması çok kolay olduğu için, imalatçılar tarafından genellikle ilk tercih edilen yöntem olarak biliniyor. Örneğin günümüzde çoğu beyaz eşya üreticileri, ürettikleri beyaz eşyalarda kompoziti olabildiğince çok kullanıyor. Kullanılan malzemenin önemi göz önüne alınarak, bir buz dolabının kapağı eskiden genelde metal sacdan üretilirken, bu gün bir çeşit plastik diyebileceğimiz bir malzemeden üretilerek, hem imalat kısmı kolaylaştırılıyor hemde daha hafif ve dayanıklı bir parça elde ediyor. Buz dolabı kapağının metal sacdan üretilmesi için sacın bir çok istasyondan geçmesi, kaynak boya gibi ek üretim tesislerinin temin edilmesi gerekiyor. Fakat kompozitde elle serim veya enjeksiyon baskı yöntemi ile tek makina ile üretilebiliyor. Diğer taraftan üretilecek malzemenin bulunduğu istasyonda iş gücünün en aza inmesi üreticilerin iştahını kabartıyor, en az personel ile aynı işi çıkartabiliyorlar. Kompozitin bir diğer avantajı ise geridönüşüm. Üretilen herhangi bir parça hurda olmuyor, aynı istasyonda tekrar kullanılabiliyor. Yıllar sonra bile olsa tekrar aynı parça veya farklı bir parça üretilebiliyor. Kompozitin tamiri de çok kolay. Buz dolabı kapağı örneğinde olduğu gibi sac kapak ezilip bükülebilir aldığı hasar üzerinde derin izler bırakabilir. Fakat kompozitte durum biraz daha farklı. Esnek yapısı sayesinde ufak darbelere maruz kaldığında esnek olması dolayısı ile hasarı en aza indirir. Sonuç olarak imalat kolaylığı, maliyet azalması, kolay imalat gibi bir çok sebepten solayı tercih edilebilir bir sektör.

KOMPOZİTİN DEZAVANTAJLARI

Kompozit malzemeler kimi zaman göründüğü gibi masum olmayabiliyor. Özellikle havacılık ve savunma sanayinde kullanılan karbon, kevlar, aramid, elyaf gibi malzemeler, kimyasal olarak büyük risk taşıyor. Bu ağır kimyasal malzemelerin kullanılma amacı, hava araçlarında yüksek sürtünme kuvvetine dayanaklı parçalar elde etmek, askeri alanda kurşun geçirmezlik gibi özelliklere sahip olmaktır. Havacılık sektöründe hafiflik herşeydir. Kompozit havacılık sektörüne girdiğinden beri uçaklar artık daha hafif olduğundan artık daha hızlı, daha fazla yük taşır olduğundan kompozitin bu kimyasal malzemelere tahammül ediliyor. Bu sektörde kullanılan kompozitlerin geri dönüşümü olmadığı gibi doğada da kaybolmuyor. Bu sektörde çıkan hurdalar şimdilik yer altına variller ile gömülerek saklanıyor. Ve bu işin mühendisleri tarafından kompozit hurdasına çözüm noktasında ciddi çalışmalar var.